ус: Засвар хоорондын ялгаа

Content deleted Content added
Mongolian words| ONE Project | email: project@one.mn .
Mongolian words| ONE Project | email: project@one.mn .
7-р мөр:
 
{{-үу-}}
'''ус I нэр''' 1хими. Устөрөгч, хүчилтөрөгч хоёрын химийн цэвэр нэгдэл болох өнгөгүй, тунгалаг, амт үнэргүй нэгэн зүйл шингэн: ус ариутгал (хлоржуулах, озонжуулах, хэт ягаан туяа, хүнд металлын давсаар ариутгах замаар усан дахь өвчин үүсгэгч нянг устгаж усны шинж чанарыг сайжруулахад чиглэсэн хими, физик болон механик ажиллагаа), ус ашиглалт (хүн ам, хөдөө аж ахуй, аж үйлдвэр, тээвэр болон бусад салбарын хэрэгцээг хангах зорилгоор усыг ашиг-лах нь), ус бялдах (ус сав хэмжээнээс хэтэрч асгарах, гадагш гарч тунаж урсах), ус бялхах (сав хэмжээнд ус ихэд дүүрэх), ус дамжуулах сүлжээ (хэрэглэгчдэд ус хүргэдэг ус дамжуулах шугамын цогц), ус дамжуур (эх үүсвэрээс хэрэглэгчдэд ус хүргэдэг ус дамжуулах байгууламж), ус цэвэршүүлэгч (ундны усыг хатуу жижиг хэсгүүд, янз бүрийн хольцоос нь цэвэрлэх зорилгоор шүүн тунгаах төхөөрөмж), ус хагалбар (зэргэлдээ орших тогтоол болон урсгал ус, газрын доорх усны сав газруудын хил), ус хангамж (тоо чанарын үзүүлэлтээр стандартын шаардлагыг хангахуйц гадаргын болон газрын доорх усыг хэрэглэгчдэд хүргэхэд чиглэгдсэн цогцолбор арга хэмжээ), ус цэвэрлэгээ (тодорхой зориулалтаар ус ашиглахад сөрөг нөлөө үзүүлж буй усан дахь бодосын хольцыг ялгаж зайлуулах ажил), ус шүүлт (үүрмэг, ширхэглэг үе буюу сүвэрхэг биет дотуур шүүрүүлэн гаргах замаар усан дахь хольцыг зайлуулах үйлдвэрлэлийн арга), ундны ус (унданд хэрэглэх цэвэр ус), уух ус (уухад тохиромжтой ус), үерийн ус (ширүүн борооны дараах илүүдэл ус), өлөн ус цээр. (өглөөний шээс), ус буцалгагч (тохируулгын автомат болон гар удирдлагатай ус буцалгах төхөөрөмж), усан баригч ёгт. (үүл), усан баригчийн үсэрвэр (цагийн зөөлөн хур), усан будаг (усаар шингэлж будах будаг), усан будгийн зураг (усан будгаар будсан зураг), усан мандал (а.их дэлхийн усан бүрхүүл; б.усны төвшин), усан оргилуур (шахуургын хүчээр дээш оргилон олгойдох ус), усан тээрэм (усны урсгалын хүчээр ажиллах тээрэм), усан ургамал (эртний эрин галавын нуур, тэнгист ургаж, хожим чулуужсан замгийн төрлийн ургамал), усан уусгамал (хатууг усанд уусгасан уусмал), усан хаван (шингэн, цус зэрэг хэмжээнээс хэт хуралдаж, цэлхрэн хавагнах өвчин), усан хаван гүйх (ус гүйж хавдсан мэт болох, хавагнах), усан хөөрөг (галын аюулыг сөнөөх хэрэгсэл), усан хуй (ус багана мэт босч эргэлдэн явах хүчтэй хуй), усан эм (усаар шингэлсэн эм), *ус уух хувь (амьд явах хувь тавилан), *ус уух хувьтай (амьд явах хувь тавилантай); 2Гол, нуур, тэнгис зэрэг усан гадаргуу: ус авах (а
'''ус: садар ус (үрийн шингэн)'''
 
'''утгаж авах; б'''үерт автах; в
 
'''хальж эзлэх; г'''шээс шинжлэхээр авч бэлтгэх), ус гарах (а.газраас ус нэвчих, б
 
'''гатлах), ус гаргац (усны төвшин буурах үед уулын чулуулаг болон хөрс өөртөө агуулсан усныхаа тодорхой хэсгийг алдах чанар), ус гатлах (а'''гол, мөрөн, горхи, нуур мэтийн усны энтээгээс тэртээ нь гарах, б
 
'''туулах), ус гэсэх (хавар цаг урь унаж, гол мөрний мөс хайлах), ус даацлах (газраас ус гарах шахамдан чийг дааварлан гарах), ус жилэх (гол мөрөн бүрэн гэсэх), ус зайрмагтах (усны дээгүүр өчүүхэн нимгэн мөс хөлдөх), ус зэтгэх (ус гатлах), ус нэвтрэх (а'''туулах), ус гэсэх (хавар цаг урь унаж, гол мөрний мөс хайлах), ус даацлах (газраас ус гарах шахамдан чийг дааварлан гарах), ус жилэх (гол мөрөн бүрэн гэсэх), ус зайрмагтах (усны дээгүүр өчүүхэн нимгэн мөс хөлдөх), ус зэтгэх (ус гатлах), ус нэвтрэх (а
 
'''нэвчих; б'''нэвчих; б
 
'''туулан гарах), ус оргилох (а'''туулан гарах), ус оргилох (а
 
 
{{-шу-}}
* эрс тэс, эсрэг тэсрэг
*
*
Line 18 ⟶ 29:
*
*
*
 
 
{{-хү-}}
* ус ариутгал - хлоржуулах, озонжуулах, хэт ягаан туяа, хүнд металлын давсаар ариутгах замаар усан дахь өвчин үүсгэгч нянг устгаж усны шинж чанарыг сайжруулахад чиглэсэн хими, физик болон механик ажиллагаа
* садар ус - үрийн шингэн.
* ус ашиглалт - хүн ам, хөдөө аж ахуй, аж үйлдвэр, тээвэр болон бусад салбарын хэрэгцээг хангах зорилгоор усыг ашиг-лах нь
* ус бялдах - ус сав хэмжээнээс хэтэрч асгарах, гадагш гарч тунаж урсах
* ус бялхах - сав хэмжээнд ус ихэд дүүрэх
* ус дамжуулах сүлжээ - хэрэглэгчдэд ус хүргэдэг ус дамжуулах шугамын цогц
* ус авах - а.ус утгаж авах б.үерт автах в.ус хальж эзлэх г.шээс шинжлэхээр авч бэлтгэх
* ус гарах - а.газраас ус нэвчих, б.ус гатлах
* ус гаргац - усны төвшин буурах үед уулын чулуулаг болон хөрс өөртөө агуулсан усныхаа тодорхой хэсгийг алдах чанар
* ус гатлах - а.гол, мөрөн, горхи, нуур мэтийн усны энтээгээс тэртээ нь гарах, б.ус туулах
 
{{-хрү-}}
*
* эрс тэс, эсрэг тэсрэг
*
*
*
*
Line 33 ⟶ 49:
*
 
{{-хрү-}}
*
*
 
{{-эү-}}
Line 43 ⟶ 56:
 
{{-зцү-}}
ус үзээгүй гутал тайлах, уул үзээгүй хормой шуух - юу ч болоогүй байхад сандрах, яагаа ч үгүй байхад шантрах
 
ус гаталсан хойно онгоц хэрэггүй, өвчин эдгэсэн хойно эмч хэрэггүй - өнгөрсөн борооны хойноос цув нөмрөх, хожимдсон хойно нь ухаарах
 
усанд унавал хуурай гарахгүй, уланд унавал нэртэй гарахгүй - муу нэр олвол салахад хэцүү, нэрээ хичээх
 
усанд унасан чулуу, өвсөн хаясан зүү адил - ор мөргүй болох
 
усны үхэр амьт. (бие том, эвэр урт, үс тачир, усанд хэвтэх дуртай, маш хүчтэй их нэг зүйл үхэр, эврийг нь нум хийх
 
 
{{-хх-}}
Line 59 ⟶ 72:
 
{{-збз-}}
* м.к.б
 
* м.б ус (ундны ~, ~ урсах) /~ы/ /~д/ /~ыг/ /~аас/ /~аар/ /~тай/ /~ руу/ /~аа/
 
{{-ег-}}
 
{{-мб-}}
 
<div style="width:10px; height:60px;"><span style="display:block;-webkit-transform: rotate(90deg); -moz-transform: rotate(90deg);"><font face="CMs Ulaanbaatar" size="6">FosO
</font></span></div>
Line 72 ⟶ 85:
 
===Хуучирсан үг===
* далай
*
*
*
"https://mn.wiktionary.org/wiki/ус" хуудаснаас авсан