ШҮҮХИЙН ЖИШИГ

Монголоор

Хадмал үг

[лат. praecedentis]

[англ. judicial precedent]

Тайлбар

хууль.

тодорхой хэргийн талаар шүүхээс гаргасан шийдвэр нь нийт шүүх буюу доод шатны шүүхээс төсөөтэй хэргийг шийдвэрлэхэд заавал дагаж мөрдөх үндэслэгээ болсон журам. Ш.ж. нь ромын шүүн таслах ажиллагаанд нэн чухал үүрэг гүйцэтгэж байжээ. Англи-америкийн эрх зүйн бүл бүхий улсуудад (Англи, АНУ, Канад, Австрали зэрэг) Ш.ж.-ийг эрх зүйн эх сурвалж хэмээн хүлээн зөвшөөрдөг бөгөөд эрх зүйн тогтолцооных нь үндэс суурь болдог байна. Эдгээр улсад зонхилж байгаа номлолын дагуу шүүгч жишгийг буй болгохдоо эрх зүйн хэм хэмжээг бий болгодоггүй харин зөвхөн хүний мөн чанарт суурилан эрх зүйн ерөнхий зарчмаас урган гарсан тэрхүү зүйлийг томъёолдог байна. Ш.ж. нь бусад олон улсад эрх зүйг хэрэглэх асуудлыг шийдвэрлэх, хуулийн хийдлийг нөхөх, заншлыг хүлээн зөвшөөрөх ач холбогдолтой байдаг; жишгийн үндсэн дээр дагаж мөрдөж буй хууль тогтоомжид нэмэлт оруулж, хуульд тайлбар хийдэг юм.

Creative Commons