ааш

Монголоор

Үгийн дуудлага

[a:∫ĭ]

Үндэсний бичиг

ᠡ‍ᠠ‍ᡍ‍ᠠ‍‍ᠰ‍᠊ᠢ

(агаси)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

нэр.

1. Хүний зан авир, ааль
2. Муу зан

Нийлмэл үг

ааш муутай - муу зантай

цэвэр ичимтгий ааш - эелдэг даруу зан

адайр ааш - ад мөрийн ааш

ааш нь олдохгүй - тогтворгүй зантай

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

ааш нэр. аа­шийн: ~ийн амьтан, аашинд, аашийг, аашнаас, аашаар

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

ᠠᠭᠠᠰᠢᠨ ᠤ
ᠠᠭᠠᠰᠢᠨ ᠳᠤ
ᠠᠭᠠᠰᠢ ᠶᠢ
ᠠᠭᠠᠰᠢᠨ ᠠᠴᠠ
ᠠᠭᠠᠰᠢ ᠪᠠᠷ
ᠠᠭᠠᠰᠢ ᠲᠠᠢ
ᠠᠭᠠᠰᠢ ᠪᠠᠨ

/~ы /~д /~ийг /~аас /~аар /~тай /~аа

Хоршоо үг

• ааш араншин - зан авир
• ааш бааш - элдэв авир, заль мэх
• зан/зан ааш - зан авир

Этгээд үг

АЛИА б.сонин хачин ааш авир

• Тэр яасан алиа хүн юм бэ. Намайг ажилд авна гэж тохирчхоод, дараа нь ажилд авч чадахгүй боллоо гэх юм.
• Би чамайг ийм алиа зантайг мэдсэнгүй. Хоёр удаа чи надад худал хэллээ.

АЛИАТАХ тбү. сонин хачин ааш авир үүсгэх

• Төмөр гуай алиатаад миний гуйлтанд тодорхой хариу хэлэхгүй байна.
• Тэр алиатахараа намайг найзаа гэдэг юм. Үнэндээ миний найз биш.

ААВЫН ЦЭЭЖ БОЛОХ/ГАРГАХ/ХАНХАЛЗУУЛАХ хэл. хүүхэд, залуус том хүн мэт ааш авир илэрхийлэх

• Баярт гуайн хүү яахаараа архи уудаг байна? –Тийм ээ. 18 нас ч хүрээгүй байж архи ууж аавын цээж гаргадаг байна шүү.
• '

АВГАЙ (ЦАРАЙЛАХ) тбү. залуу эмэгтэй нас тогтсон эмэгтэй шиг ааш ааль гаргах, хувцаслах

• –Чи оюутан хүн байж яагаад ийн авгай царайлжбайдаг юм бэ? –Эмээ минь ингэж хувцаслаж, ярьж бай гээд сургачихсан юм.
• Чи авгай царайлж яасан их цай уудаг юм бэ?

АНГАЛЗАХ тбү. аальгүй ааш зан илэрхийлэх

• –Охин хүүхэд ангалзах муухай шүү.
• –Чи яагаад ангалзаад байгаа юм бэ?

АНГАЛЗУУР н. аальгүй ааш зан

• Тэр охин их ангалзуур юм. –Тийм ээ. Ангалзуур охин байна.
• Би хүмүүст ангалзуур харагддаг болов уу? –Үгүй баймаар юм.

ГАЛЗУУРАХ тбү. муухай аашлах

• Чиний галзуурахаас би айхгүй.
• Тэр галзуурч галзуурч байгаад зүгээр боллоо.

ДЭВҮҮР б.хөнгөн хийсвэр ааш авир

• Тогтох угийн дэвүүр хүн учир хэнд юу ч гэж хэлж мэдэх хү н.
• Цэцэг дэвүүр хүүхэн шүү.

ХОЙТ ЭХИЙН ХАРЦ н. хатуу хүйтэн ааш авир

• Засгийн газар ард түмэнтэйгээ хойт эхийн харцаархарьцаж байна.
• Чи яагаад надад хойт эхийн харц гаргаад байна?

ШОГ б.сонин ааш авир

• Чи яасан шог юм бэ? Цагтаа ирэхгүй.
• Тэр шог хүн юм. Намайг цагдаад хулгай хийсэн гэж гүтгэсэ н.

ШОГТОХ тбү. сонин ааш авир илэрхийлэх

• Чи юундаа шогтоод байгаа юм бэ.
• Би түүнийг худал хэлж шогтоно гэж санасангүй.

Этгээд үг

ХЭЛ н. зангиа

• Чи наад хэлээ гоё зүү л дээ.
• Чиний зүүсэн хэлний өнгө чамд зохиж байна.

ЯЛААНЫ АЛУУР хэл. зангиа

• Юун том ялааны алуур зүүчихээ вэ, чи.
• Чи чинь яагаад ийм сонин ялааны алуур зүүчихдэг байна.

ЗАН ЧАНАР *ААШ ААЛЬ

• '
• '

ОРИГ б.хүний угийн сайн зан чанарА.original(жинхэнэ, бодит)

• Танай дүү ч ёстой ориг хүн байна шүү. Үнэхээр зан ааш нь эвдрээгүй залуу юм.
• Би хэдий залуу хүн гэсэн ч том бага, сайн муу ямар ч хүнд хоёр нүүр гаргах дургүй, ориг зангаараа байх дуртай.

МААСК ЗҮҮХ тү. хоёр нүүр гаргахО.маска(баг; амны халхавч)

• Тэр хүн намайг “Чи сайн залуу” гэдэг мөртлөө бусад хүнд намайг муу хүн гэдэг юм. –Би мэднэ. Тэр хүн мааск зүүсэн хүн байгаа юм.
• Би өдий насалтал мааск зүүж үзээгүй.

ЦАГДАА ЗАН н. соёлжингуй мэт зальжин зан

• Хулгайч нарын ааш зан, заль мэхийг сурсан, тийм ааш зан гаргадаг хүмүүсийг цагдаа зантай гэдэг юм
• Тэр үнэндээ сайн хүн биш, цагдаа зантай хүн.

ШОРОН ЗАН н. хүний мөс муу

• Олон хүн түүнийг шорон зантай гээд түүнтэй нөхөрлөдөггүй байв.
• Ах чинь шоронд олон жил байсан гэхэд шорон зангүй хүн юм.

ЗАСГИЙН ГАЗАР

• '
• '

СААРАЛ ОРДОН н. засгийн газрын ордон(өнгөний бэлгэдлээр “дундаж, тааруу ажилтай газар” гэсэн утга илтгэнэ)

• Сонгуулийн дараа албан тушаал наймаалцахаар саарал ордноорхорчдын хөл тасрахгүй байна.
• Саарал ордны хойд талын цэцэрлэгийг нураах гэж байгаа гэнэ. Засгийн газар

СААРАЛ ОРДНЫХОН н. засгийн газрын ажилтнууд

• Сүүлийн үед саарал ордныхон нэг л биш, хөл үймээн ихтэй байна.
• Ирэх жилийн төсвийн тодотголыг Их хурлаар батлуулах талаар саарал ордныхон дотроо зөрчилтэй байгаа юм байна.

ТӨРИЙН ГУРВАН ӨНДӨРЛӨГ н. Ерөнхийлөгчийн алба, Их хурал, Засгийн газар

• Төрийн гурван өндөрлөг байгаль хамгаалах талаар анхаарна гэж мэдэгдэв.
• Төрийн гурван өндөрлөг ажлын уялдаа холбоогоо сайжруулахаар тохироод байна.

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

аашны тулам - ааш ихтэй

аашны хөрөнгө - ааштай, ааш ихтэй

аашны сайхныг үзүүлэх - налиглах, долгинох~Ойрноос Должин аашны сайхныг үзүүлэх болж. Юу болсон юм болдоо.

аашны тулам/хөрөнгө - муухай ааштай~Манай энэ ч айлын жаахан нь гэж эрхэлсээр байгаад аашны тулам л болж байх шиг байна даа.

Хэвшмэл хэлц

Ааш алдвал арван зоосны гарз

Аяг алдвал алтан зоосны гарз

Ааш алдвал арван зоосны гарз

Илүү аашилбал есөн зоосны гарз

Ааш гэж адасга

Зан гэж зараа

Ааш зангийн даруу нь дээр

Адуу малын тарган нь дээр

Ааш зангийн номхон нь сайн

Адуу малын тарган нь сайн

Ааш ихэдвэл хэрүүл болох

Наран хүрээлбэл салхи болох

Ааш муутайдаа гологдоно

Ажил муутайдаа хожигдоно

Ааш сайтай хүнтэй амьтан болгон ханилдаг

Амт сайтай идээнд хүн бүхэн ханардаг

Алба мэдэхгүй ноён алсын чөтгөр

Ааш муутай хүн олны чөтгөр

Ачаа ахадвал унааны зовлон

Ааш ахадвал биеийн зовлон

Тээш ахадвал тэрэг эвдэрнэ

Ааш ахадвал хэрэг эвдэнэ

Аман зохиолд орсон нь

Зүйр үг

Арслангийн ааш хаванд таарахгүй

Гардийн шүүрэлт шаазгайнд тохирохгүй

Тайлбар: хэр чадалд нь зохицсон ааш авиртай

Ааш гэж адсага

Зан гэж зараа

Тайлбар: авир зан муутай

Ааш муутайдаа гологдоно

Ажил муутайдаа хожигдоно

Тайлбар: элдэв муу зан сурах биш ажил хийж сурах хэрэгтэй