алдах

Монголоор

Үгийн дуудлага

[aldă]

Үндэсний бичиг

ᠠᠯᠳᠠᠬᠤ

(алда)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

I үйл.

1. Эзэмшиж байсан юмнаасаа салах, хаях гээх
2. Барьж байсан юмыг унагах
3. Дагаж мөрдөх гол зүйлээс хазайх, гажиж төөрөх, ёс жаягаа гээх
4. Аливаа нэг шинж тэмдэг, чанар байдал буурах, хэвийн биш болох
5. Ямар нэг хэрэгтэй, ашигтай юмнаас хагацан хохирох
6. Дотор эвгүйцэн ялгадас ойр ойрхон гарах
7. Байвал зохих зүйл үгүй болох
8. Барьж тогтоож байсан юмыг цалгардан сул болгож, гэнэ алдах, хохирол учруулах
9. Аливаа юмыг хийж бүтээх боломж, чадвар үгүй болох
10. Мэдрэлийн эрхтний цочмог сэрэлтээс ямар нэг үзэгдэл үүсэх

II үйл.

1. Салтаан дороос нь өргөх.

Нийлмэл үг

адуу алдах - адуунаасаа салах

мөнгө алдах - мөнгөө гээх, мөнгөнөөсөө салах

хутга алдах - а.хутгаа унагах; б.хутгаа алдах

ташуураа алдах - а.ташуураа унагах; б.ташуураа гээх

баримжаа алдах - баримталбал зохих зүйлээс зөрчих, хазайх

ёс алдах - хэв журмаас гаж буруу явах

замаа алдах - а.төөрөх, мөрдөх замгүй болох; б.амьдралын буруу замд орох

жавхаа алдах - сүр жавхлангүй болох

зүрх алдах - айж сүрдэх, халшрах

өнгө алдах - язгуурын өнгө дүр, төрх нь үгүй болж, өнгө гандах

хүч алдах - а.хүн, амьтан, юмны чадал тэнхээ мөхөсдөх; б.малын тарга тэвээрэг муудах

ая алдах - а.сэтгэл зохисгүйдэж, зан ааш хувирах; б.дууны хөг аяыг тохируулахгүй болох

чадвараа алдах - чадваргүй болох

хөлс алдах - а.хөлс маш их гарах; б.хөлс сэвж эмгэгтэй болох

гам алдах - эмчилгээний дагавал зохих журмыг эс биелүүлэх

мөрөө алдах - а.явсан замаа олохгүй болох; б.хуулах, унших, бичих зэрэгт эгнээ орхин алгасах; в.шилж. гэмт хэрэг хийх, архи уух зэргээр амьдралаа үрэх

тоо алдах - а.тоолж баршгүй; б.тоолж буй зүйлийн дэс дугаарыг алдах

буу алдах - а.буугаа хулгайд алдах; б.санамсаргүй бууны гох дарах

гал алдах - а.галыг хамгаалж чадахгүй түймэр тавих; б.түлшээр тасарч галлаж чадахгүй болох

ажлаа алдах - а.хийж байсан ажлаа бусдад булаалгах; б.үр ашиггүй ажил оролдох, цагийг дэмий өнгөрүүлэх

барьц алдах - а.барьцаа тавих; б.шилж. сандрах, бажгадах, туршлагагүйдэх

дуу алдах - баярлах, цочих зэрэгт гэнэт огцом чанга дуугарах

нүд алдах - а.нүдний хараа гүйцэмгүй уудам; б.их олон зүйл зэрэг харж төөрөлдөх

сүүрс алдах - зовних, гэмших зэрэгт амьсгалаа уртаар авах

ам алдах - а.амаар зөвшөөрөх; тангараг тавих; б.нууц зүйлийг болгоомжгүй ярих

амь алдах - нас барах

үзэж алдах/үзэлцэж алдах - а.үйл ажилд мэрийн чармайх; б.хүчлэн маргаж тэмцэлхийлэх

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

ал|д/ах үйл. алдлаа, алдсаар; алдагдах, ал­дацгаах, алдчих

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠣ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᡍᠣ᠊ᠯ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠳ᠋᠊‍᠊ᠨ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᠴ᠊ᠢ᠊᠊ᠬ᠎
ᠠᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍᠊ᠵᠣ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᡍ‍ᠠ‍ᠣ᠊᠊‍᠊ᠨ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍᠊‍᠊ᠨ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠰ‍‍ᠠ‍ᡍ‍ᠠ‍᠊ᠷ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᠪᠡᠴᠣ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᠪᠡᠯ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᠪᠡ‍ᠰ‍ᠣ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍᠊ᠮ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᠳ᠋‍ᠠ‍ᠯ᠎ᠠ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍᠊ᠷ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᢉᡍᠣ᠊ᠳ᠋᠊‍᠊ᠨ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᢉ᠊ᠭ᠎᠎ᠠ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠰ‍‍ᠠ‍᠊‍᠊ᠨ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍᠊ᠭ᠎᠎ᠠ ᠡᠣ᠊᠊ᠢ᠊ᠭᠡ᠊ᠢ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᠳ᠋‍ᠠ‍᠊ᠬ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠣ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍᠊ᠮ‍ᠠ‍᠊ᠷ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᠯ ᠡᠣ᠊᠊ᠢ᠊ᠭᠡ᠊ᠢ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍‍ᠰ‍᠊ᠢ ᠡᠣ᠊᠊ᠢ᠊ᠭᠡ᠊ᠢ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍᠊ᠬ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᡍ‍ᠠ‍᠊ᠷ‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᡍ‍ᠠ‍‍ᠰ‍‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᡍ‍ᠠ‍ᠴ᠊ᠢ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᡍᠣ᠊᠊ᠵ‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᠪᠡᠡ᠋
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍᠊ᠵ‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍ᠯ᠎ᠠ
ᠡ‍ᠠ‍᠊ᠯᠳ᠋‍ᠠ‍᠊ᠨ᠎ᠠ

/~уул/, /~гд/, /~чих/, /~ж/ , /~аад/, /~н/, /~саар/, /~вч/, /~вал/, /~ваас/, /~магц/, /~тал/, /~хлаар/, /~нгуут/, /~нгаа/, /~сан/, /~аа(гүй)᠎/, /~х/ ,/~даг/, /~маар/, /~лгүй/, /~шгүй/, /~аарай/, /~аасай/ /~аач/ , /~уузай/, /~в/, /~жээ/, /~лаа/ бие.т /~г/, /~на/

Хоршоо үг

• алдах онох - сайн муу хоёр ээлжлэх
• алдах эндэх - алдаа эндэл гаргах

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

ташуур алдам - маш их жавартай хүйтэн

сэтгэл алдах - а.санаа зовон гутрах; б.итгэлгүй болох; в.хэн нэгэнд дурлах

хүн дүрсээ алдах - хүний ёсноос гажууд зүйл хийх, сахилга журамгүй болох

нүүр алдах - нэр хүндгүй болох

хөл алдах - а.ус гатлахад хөл газар хүрэхгүй болох; б.шилж. худалдаа арилжаа хийгчид ашиг хонжоо олж чадалгүй бэл хөрөнгөдөө халдаж сүйрэх; в.шилж. олон болон их юмны дотор орсны улмаас аль учраа олохгүй сандрах, төөрөлдөх, нүд алдах; г.шилж. айж сандран учраа олохгүй болох; д.шилж. олны дотор байр сууриа олж чадахгүй алдаж эндэх; е.шилж. ихэд хүндэтгэн дайлж, цайлах

хөлөө алдах - а.жагсаж хөл нийлүүлэн явахад хөлөө сольж гишгэх; б.худалдаа наймаанд бэл алдах

↑ташуур алдам

↑ ам алдах

↑ амь алдах

↑ амьдралын эргүүлэгт живүүлэн алдах

↑ гэдэс алдах

↑ жолоо алдах

↑ зам мөрөө алдах

↑ замаа алдах

↑ зүрх алдах

↑ зүс алдах

↑ монголоо алдах

↑ нойр алдах

↑ нүд алдах

↑ нүүр алдах

↑ нэрээ алдах

↑ санаа алдах

↑ сэтгэл алдах

↑ тав алдах

↑ унгас алдах

↑ уургаа алдах

↑ үг алдах

↑ үзээд алдах

↑ үйл алдах

↑ үхэнгээ алдах

↑ хаанд үг алдаж, заанд уурга алдах

↑ хөл алдах

↑ хүн дүрсээ алдах

↑ хүнээ алдах

↑ хээл алдах

↑ хянга алдах

↑ цадигаа алдах

↑ царай [зүс] алдах

↑ чацга алдах

↑ чимхээр олж атгаар алдах, цэнгээр олж лангаар гээх

↑ чөмөг алдах

↑ шээс алдах

↑ эх захаа алдах

↑ эх толгойгоо алдах

↑ алийг нь алдуулах

↑ бажга алдуулах

↑ замыг нь алдуулах

Хэвшмэл хэлц

Олох нь атгаар

Алдах нь арагаар

Аман зохиолд орсон нь

Зүйр үг

Ам алдвал барьж болдоггүй

Агт алдвал барьж болдог

Тайлбар: хэлэх үгээ сайн бодож бай