босго

Монголоор

Үгийн дуудлага

[bosŏxŏ]

Үндэсний бичиг

ᠪᠤ‍ᠰ‍ᠣ᠊᠊ᠭ᠎᠎ᠠ
ᠪᠤ᠊ᠱᠣ᠊᠊ᠭ᠎᠎ᠠ

(бошуг-а)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

I нэр.

1. Үүд хаалганы доод хэсгийн хөндлөн мод

II нэр.

1. Мөрөн голын ёроолын хонхор гүн нүх;
2. хуучир. Төв суурин газрын шадар залгаа байгаа өртөө

Нийлмэл үг

босго алхах - гэрийн үүд алхан орох

босго мод - хөндлөн гишгүүр мод

босго оноо - элсэлтийн шалгалтын гол хэмжүүр оноо

босго суман - шадар залгаа сум

босго өртөө - шадар залгаа өртөө

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

бос|го нэр. босгоны, босгыг, босгонд, босгоноос, босгоор

Хоршоо үг

• босго гишгүүр - гишгүүр мод

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

босго алхахгүй - дахиж хэзээ ч тэр айлд орохгүй

босго өндөртэй - орох, уулзах, давахад хэцүү

босго ширүүнтэй айл - хүн тогтоодоггүй айл

босго элээх - үргэлж орж гарсаар байгаад залхаах

босго алхах - орох, элсэх~Би эмэг эхийн гар дээр борви тэнийсэн бөгөөд сургуулийн босго алхан алхталаа өврөөс нь гараагүй юм (Д.Цэдэв).

босго алхахгүй - дахиж хэзээ ч орохгүй~Ширчин ах эх хоёрыг ер гар дороо зарах бэлэн хүнтэй болох гэж үзэхээс биш төрөл төрөгсөд гэж үзэх шинжгүй байгаад нь гомдож үүнээс хойш түүнээс цааш ахын босгыг ч алхахгүй гэж бодоод салах ёс хийж мөргөв (Б.Ринчен, Үүрийн туяа).

босго алхахаа байх - орохгүй болох, орохыг байх~Сүрэн эмгэн түүнээс хойш Жамбын босго алхахаа байж, Жамба ч өргөмөл хөвгүүнээ үзэхээ байж, аягүйдвэл гар хүрдэг болжээ (Б.Ринчен).

босго өндөр/өндөртэй - орох, уулзах, давахад хэцүү, шалгуур, шаардлага ихтэй~Их яамны босго өндөр, эрхэм ноёны бараа сүрлэг, сүсгээр эрээгүй, санамсаргүй сурагласан Сүхбаатартай шууд холбон тулгасан учир, боол би бачимдан буруу ташаа хэрэг хүлээсэн, энэ үнээн! гэж өчиг гарган байцаагчийн амыг нэг удаа таглажээ (Д.Намдаг, Цаг төрийн үймээн).

босго ширүүнтэй - айл өрх буюу нэгжийн хатуу бэрхтэй хэцүү сөрөхийг дүрсэлсэн хэллэг, хүн тогтоодоггүй айл:~Одоогийн сумын төв бол есдэх удаагийн төв. Би арван зургаадах дарга нь. Хорин есөн жилд арван таван дарга сольсон байгаа юм. Ийм босго ширүүнтэй айлд очиж дээ гэдэг ч байлаа (Б.Цэрэндагва, Олонд итгэгдсэн хүн).

босго элээх - үргэлж орж гарсаар байгаад залхаах~Энэ Бадарчийн хүүхдүүд босго элээгээд өдөржин л манайд өнжих юм.

босгон дээр саатах - зөндөө байх, хялбар олдох~Би ч чамайг ганцхан харзнаж байгаа юм биш. Босгон дээр саатсан хар мянган залуус байна.

босгонд нь сөгдөж боолын царай гаргах - бялдуучлан дагах~Энэ өргөөнд манж залхай зантай, босгонд нь сөгдөж боолын царай гаргасан этгээдүүд их байна аа.

босгыг алхахгүй - огт орохгүй, хэзээ ч шагайхгүй~Ширчин эх ах хоёрыг ер гар дороо зарах бэлэн хүнтэй болох гэж үзэхээс биш, төрөл төрсөн гэж үзэх шинжгүй байгаад нь гомдож, үүнээс хойш, түүнээс цааш ахын босгыг ч алхахгүй гэж бодоод, салах ёс хийж мордов (Б.Ринчен, Үүрийн туяа).