захирах

Монголоор

Үгийн дуудлага

[ʣȧxir]

Үндэсний бичиг

ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷ‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠣ

(жахир)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

үйл.

1. Албадан тушаах, албадан даалгах
2. Эрхлэн хамаарах, өөртөө дагуулах, өөрийн эрх, захиргаанд байлгах

Нийлмэл үг

захирах ноён - засаг захир­гааг хөтлөх ноён

захирах холбоо хэл шинж. - өгүүлбэр зүйн холбооны нэг хэв маяг; холбоо үгийн бүрэлдүүлэгч болон өгүүлбэрийг нэгийг нь нөгөөд нь утга, үүрэг, хэл зүйн хэлбэрийн хувьд харъяалуулан холбох ёс

захирах хүн - тушаалаар удирдах хүн

цэрэг захирах - цэрэг удирдах

хүүхдээ захирах - хүүхдээ мэдэх

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

за|хи|р/ах үйл. ~ тушаах хорш., захирна, за­хирлаа, захиръя, захирч; захирагдах, захирцгаах, захирчих

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠯ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠳ᠋᠊‍᠊ᠨ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊᠊ᠯᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠴ᠊ᠢ᠊᠊ᠬ᠎ᠠ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷ᠊ᠵ‍ᠠ‍᠊ᠭ᠎᠎ᠠ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠴᠣ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊ᡍ‍ᠠ‍ᠣ᠊᠊‍᠊ᠨ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊᠊‍᠊ᠨ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠰ‍‍ᠠ‍ᡍ‍ᠠ‍᠊ᠷ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠪᠡᠴᠣ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠪᠡᠯ
ᠪᠡ‍ᠰ‍ᠣ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊᠊ᠮ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠳ᠋‍ᠠ‍ᠯ᠎ᠠ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷ‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠣ᠊᠊ᠯ‍ᠠ‍᠊ᠷ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊‍ᠠ‍ᢉᡍᠣ᠊ᠳ᠋᠊‍᠊ᠨ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠰ‍‍ᠠ‍᠊‍᠊ᠨ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊᠊ᠭ᠎᠎ᠠ ᠡᠣ᠊᠊ᠢ᠊ᠭᠡ᠊ᠢ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠳ᠋‍ᠠ‍᠊ᠬ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷ‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠣ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊᠊ᠮ‍ᠠ‍᠊ᠷ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊᠊ᠢ᠎ᠠ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊‍ᠠ‍‍ᠠ‍ᠳ᠋ᠣ᠊᠊‍᠊ᠨ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊᠊ᠬ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊ᡍ‍ᠠ‍᠊ᠷ‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊ᡍ‍ᠠ‍‍ᠰ‍‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊ᡍ‍ᠠ‍ᠴ᠊ᠢ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ᠊᠊ᠵ‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷ‍ᠰ‍ᠣ᠊ᡍ‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠳ᠋ᠣ᠊ᡍ‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠪᠡᠡ᠋
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠴ‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊ᠯ᠎ᠠ
ᠵ‍ᠠ‍ᢉᠢ᠊ᠷᠣ᠊᠊ᠨ᠎ᠠ

/~уул /~гд /~лц /~чих /~цгаа /~ч /~аад /~н /~саар /~вч /~вал /~ваас /~магц /~тал /~хлаар /~нгуут /~сан /~аа(гүй)᠎ /~даг /~х /~маар /~я /~гтун /~г /~аарай /~аасай /~аач /~уузай /~сугай /~тугай /~в /~чээ /~лаа /~на

Хоршоо үг

• захирах зандрах - зааварлан зандрах
• захирах тушаах - ажил хэргийг хийлгэхээр албадан тушаах

Этгээд үг

ААТАМДАХ тбү. аө.захирах, дарангуйлахО.атом(цөм, бөөм)

М.-дах

• Үгүй еэ, хөө. Дамдин мөн ч их аатамдах дуртай хүн шүү. –Тийм ээ. Хүнийг аашилж загнах нь сүртэй гэж.
• Чи бид хоёр бие биендээ аатамдаад яах вэ дээ.

АТГАНД н. бусдын захиргаанд, эрхшээлд

• Овгор Баяр гудамжныхаа хүүхдүүдийг “Та нар миний атганд шүү” гэж сүрдүүлдэг байв.
• Баяр намайг атгандаа оруулах юм гэнэ.

АТГАНД БАЙХ тбү. бусдын захиргаанд байх, эрхшээлд байх

• Залуу I: –Би хүний атганд байх дургүй. Залуу II: –Би ч гэсэ н.
• Би түүний атганд байх юм гэнэ.

АТГАНД БАЙЛГАХ тү. захиргаандаа, эрхшээлдээ байлгахО.держать ежовых рукавищах(өргөст бээлийндээ атган захирах)

• Овгор Баяр гудамжныхаа хүүхдүүдийг атгандаа байлгах гэж үргэлж сүрдүүлдэг байв.
• Ах нь анхнаасаа дүү хүүг атгандаа байлгая гэж бодоогүй билээ.

АТГАНД ОРОХ тбү. захиргаанд, эрхшээлд орох

• Залуу I: –Чи түүнийг атгандаа оруулж чадахгүй байгаа юм уу? Залуу II: –Тийм ч биш. Миний атганд орж л таараа.
• Би хүний атганд орох дургүй.

АТГАНДАА ОРУУЛАХ тү. захиргаандаа, эрхшээлдээ оруулах(өөрийн гарт атгах гэсэн утга)

• Тэр хүн зальжин аргаараа хөөрхий тэр эмэгтэйд мөнгө төгрөг зэрэг зүйлээр туслан сүүлдээ өөрийнхөө үгнээс гаргахгүй дуулгавартай нэгэн болгож атгандаа оруулсан байв.
• Тэр намайг атгандаа оруулах гэж санаархаж байсан гэв үү, сонин юм даа.

АТГАХ тү. захирах, дарангуйлах

• Чи ажилтан нараа атгаж чадахгүй муу байна.
• Би ажилтан нараа хатуу гараар атгаж ажил хийлгэх дургүй.

Хэлц үг

Хэвшмэл хэлц

Зарах дүүтэй

Захирах ахтай