нүгэл

Монголоор

Үгийн дуудлага

[nьgel]

Үндэсний бичиг

ᠨᠢᠬᠥᠯ

(нигүл)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

нэр.

1. шашин. Шашны номлол дахь хориг цээрийг зөрчих нь
2. Ёс бус, муу явдал, гэмт хэрэг

Нийлмэл үг

нүглээ наманчлах - а.шашны хориг цээрийг зөрчсөндөө гэмшин буруугаа хүлээж залбирал үйлдэх; б.ёс бус хэрэг явдал үйлдсэндээ гэмшин уучлал эрэх

амь­дын хар нүгэл - амьд явах насандаа хийж үл болох хилэнцэт үйл

арван хар нүгэл - биеэр үйлдэх гурав, хэлээр үйлдэх дөрөв, сэтгэлээр үйлдэх гурван муу хэрэг явдал

нүгэл тарих - ёс бус, муу хэрэг явдал үйлдэх

нүгэл хураах - а.ёс бус хэрэг олонтоо үйлдэх; б.гэмгүй хүнийг хардан хилсдүүлэх

нүглээ цагаатгах - ёс бус хэрэг хийснээ ухаарч гэмшин сайн үйл хийх

нүглээ эдлэх - муу хэрэг явдал үйлдсэнийхээ зэмийг амсан зовж зүдрэх

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

нү|гэл нэр. ~ буян хорш., нүглээ наманчлах, нүг­лийн, нүгэлд, нүглээс

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

ᠨᠢᠬᠥᠯ ᠤ‍᠊ᠨ
ᠨᠢᠬᠥᠯ ᠳ᠋ᠣ
ᠨᠢᠬᠥᠯ ᠊ᠢ
ᠨᠢᠬᠥᠯ ᠡᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠨᠢᠬᠥᠯ ᠢᠶᠡᠷ
ᠨᠢᠬᠥᠯ ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠨᠢᠬᠥᠯ ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ
ᠨᠢᠬᠥᠯ ᠢᠶᠡ‍ᠨ᠋‍

/~ийн /~д /~ийг /~ээс /~ээр /~тэй /~рүү /~ээ

Хоршоо үг

• нүгэл буян - сайн болоод муу үйлдэл
• нүгэл хилэнц - ялт муу хэрэг явдал
• нүгэл чивэл - ёс бус үйлдэл, муу ёр

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

нүглийн сав дүүрэх - а.ёс бус хэрэг их үйлдэх; б.шилж. мөхөх цаг нь ойртох, ирэх

нүглийн нүдийг гурилаар хуурах - аливаа ажил хэргийг хийж гүйцэтгэхдээ оромдох, оронцоглох

нүгэл нь нүдээрээ гарах - ёс бус, муу хэрэг хийхэд гэм нь эргээд өөрт тусах

нүглийн нүдийг гурилаар хуурах - аливаа ажил хэргийг хийж гүйцэтгэхдээ оромдох, оронцоглох, ор нэр төдий хийх~Аягүй бол гал түлсэн хойно задраад уначих юм хийж, нүглийн нүдийг гурилаар хуурч мэдэх л хүйтэн дотортой хүн шүү (П.Хорлоо, Багш).

нүглийн сав дүүрэх - мөхөх цаг нь ойртох, ирэх~Гэвч тэдний нүглийн сав дүүрээгүй учир аль тохиолдсоныгоо алж хядсаар явав (С.Дашдэндэв, Улаан наран).

нүглийн хүүдий - нүгэлтэй юм~Үгүй одоо яана аа энэ Жалбуу чи ямар гээчийн нүглийн хүүдий чирч ирэх нь энэ вэ? Манай эндээс алга болсон бүх малын хулгайч Аянга боллоо (Б.Бааст, Гэрийн, хээрийн хоёр хар амт).

нүгэл нүдээ олох - гаж муу хэрэг хийвэл эцэстээ үйлийн үрээ өөрөө амсах~Нүгэл нь нүдээ олох цаг ирнэ ээ. Үйлээ эдэлж л таараа.

нүгэл нь нүдээрээ гарах - ёс бус, муу хэрэг хийхэд гэм нь эргээд өөрт тусах~Дэжээ эмээ энэхүү нүгэлт амьтныг харснаа нүгэл чинь нүдээрээ гарах нь энэ дээ гэв (Б.Бааст, Готов Мятав хоёр).

нүгэл сундлах - муугаар бодох, муу муухайгаа санах~Ичсэн хүн хүн алдаг гэдэг, харин би нүгэл сундалсан элдэв бодлоосоо ичихдээ уйлмаар байна (Л.Ожгоош, Илүү олгой).

↑ буян нүгэл хоёр шиг

Хэвшмэл хэлц

Буян эзнээ танина

Нүгэл нүглээ дагана

Нүгэл буян хоёр

Эзнээ олж чадна

Нүгэл нүдээр

Чивэл чихээр

Нүгэл нь нүдээрээ гарна

Зүхэл нь үгээрээ болно

Нүгэл хийвэл зовуур үзнэ

Хулгай хийвэл ташуур үзнэ

Нүгэл хийж баяжихаар

Нүцгэн явсан нь дээр

Нүгэл хийсэн нүхэндээ багтахгүй

Нүдний ус наранд хатахгүй

Нүгэл хийсэн хүн

Нүүрээ буруулах нь олон

Нэр нэгтийн чих нэг

Нүгэл нэгтийн там нэг

Аман зохиолд орсон нь

Зүйр үг

Нэр нэгтийн чих нэг

Нүгэл нэгтийн там нэг

Тайлбар: адил хэрэг явдалд оногдох шийтгэл адил

Нүүрийн хөөг угаавал арилна

Нүглийн хөө үхэвч арилахгүй

Тайлбар: гутамшигт хэрэг явдал үйлдвэл хэзээ ч үл мартагдана