хол

Монголоор

Үгийн дуудлага

[xol]

Үндэсний бичиг

ᠬᠣ᠊ᠯ
ᠬᠣ᠊᠊ᠯ᠊ᠨ

(хола)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

I тэм.

1. Ойрын эсрэг утга
2. Илүү, давуу, юмсын хавьгүй зөрөөтэй байдал
3. шилж. Алсын ирээдүй, хожмын цаг

II.

1. хол хол чимээ. (саван доторх шингэн зүйлийн зайлагдахад гарах чимээ)

Нийлмэл үг

хол дутуу - хавьгүй дутуу, хамаагүй дутуу

хол зузаан - илүү их зузаан

түүнээс хол их - түүнээс нэлээд их

чамаас хол хурдан - чамаас илүү хурдан

холыг харах - алсыг харах, хэтийн явдлыг үнэн зөв таамаглан бодох, зөгнөх

холын бодлого - ирээдүйн үйл явдлыг төлөвлөн бодох санаа, алсын бодлого

хол хол хийх - сав доторх шингэн юм зайлагдан хол хол гэх чимээ гарах

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

хол тэм.. ~ын харал­ган (хараа муудах)

Хоршоо үг

• алс хол - нэлээд зайдуу, ойр биш
• хол ойр - а.өөр хоорондын зай их болон бага байх нь; б.газар бүр
• хол хөндий - а.орон зайн хувьд ойр биш; б.дотно биш
• хол хойд - хожмын цаг

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

холоос чулуу шидэх - холоос муу юм хийх

хол хэвтэх - хэрхэвч үгүй, яасан ч үгүй

хол хэвтэх - хэрхэвч үгүй, яасан ч үгүй~Гэтэл чи энэ төрд юу хийж өглөө. Дайсны өөдөөс ганц удаа буу дуугаргасан уу? Хол хэвтэнэ (Л.Түдэв, Уулын үер).

↑ толгойдоо залах нь холгүй

Хэвшмэл хэлц

Далд оровч ил мэт сана

Хол одовч ойр мэт бод

Ойр байвал мөргөлдөнө

Хол байвал мөөрөлдөнө

Ойр суувал шахав гэнэ

Хол явбал орхив гэнэ

Өөд харахгүй улаа үздэг

Хол санахгүй ходоодоо боддог

Урт замд гутлаа бэхэл

Хол аянд хөлсөө гамна

Хойт хормой огшвол

Хол явахын шинж

Хол аян хөөвөл морины сайныг мэднэ

Хоног өдөр одвол хүний чанарыг мэднэ

Хол байдаг боловч миний газраас ирж учирна

Ойр байдаг боловч нүүр учраад хэлэлцдэггүй

Хол байх ус

Хоолой хатахад тусгүй

Хол биш хормой (салхивчин) дор

Ойр биш уулан (гар) дор

Хол бодохгүй бол

Ойр зовлон ирнэ

Хол бол уснаас айж

Ойр бол чөтгөрөөс айх

Хол газар морио хайрла

Ховор цагт хүнсээ гамна

Хол газар явах хүнд хүнс хэрэгтэй

Хортонг дарах хүнд зэвсэг хэрэгтэй

Хол замд морь сайхан

Хотол олонд бүлгэмдэл сайхан

Хол нулимах нь ойрхон нулимахад хүрэхгүй

Ойрхон нулимах нь үл нулимахад хүрэхгүй

Хол ойр хоёрын хооронд

Хонхны хэл шиг бөнжигнөх

Хол ойрд хүргэгч хүлэг сайхан

Хурал хуримыг үүтгэгч хүүхэн сайхан

Хол ойрыг ойртуулдаг хурц туурайт морь эрдэнэ

Хоёр хүнийг ойртуулдаг хуван оройт хөөрөг эрдэнэ

Хол үх хонхон дуу битгий сонс

Баларт үх бандийн бэр битгий үз

Хол харваж мэргэн болдоггүй

Худал хэлж цэцэн болдоггүй

Хол явах гэвэл морио торд

Хонь маллах гэвэл хотоо торд

Хол явах гэвэл ойроос эхэл

Ихийг хийх гэвэл багаас эхэл

Хол явбал хүн танихгүй

Хоёр хоновол өөрөө танихгүй

Хоол идээд амгалан байх сайхан

Хол яваад ээжтэй уулзах сайхан

Аман зохиолд орсон нь

Ертөнцийн гурав

ертөнцийн гурван хол

Өлссөн хүнд өдөр хол

Эв муутад нөхөр хол

Эцсэн моринд газар хол

Зүйр үг

Хол аян хөөвөл морины тамирыг мэднэ

Хоног өдөр туулбал хүний чанарыг мэднэ

Тайлбар: хүний сайн муу нь яваандаа мэдэгддэг

Холоос эрэхээр хотноосоо эр

Тайлбар: үйл хэргийг өөрийн хүч бололцоог дайчлан хийх

Холын алтан малгайтаас ойрын өвсөн малгайт дээр

Тайлбар: а.таньж мэдээгүй хол байгаа сайхан зүйлээс хэдий муу ч дассан сурсан юм дээр; б.хэдий сайн ч дав дээр тус болохгүй зүйл хэрэггүй

Холыг бодохгүй бол ойрд зовно

Тайлбар: холч ухаан эрхэм

Холыг бодохгүй ходоодоо бодох

Тайлбар: нүдний өмнөх жаахан өнгө, ашигт хууртах