хүй

Монголоор

Үгийн дуудлага

[xьi]

Үндэсний бичиг

ᠬᠥ᠊᠊ᠢ

(хүи)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

I нэр.

1. биезүй. Хүн болон хөхтөн амьтны умай дахь ургийг харвистай холбосон судсархаг эрхтэн, хүйс
2. Хүн, амьтны хэвэл дэх огтлогдсон ором; хүйсний нүх;

II нэр.

1. Гол төлөв анхны хүй нэгдлийн байгууллын үед байсан хүмүүсийн нэгдлийн хэлбэр

III нэр.

1. Хүн, амьтан зэргийн олноор цугларсан бөөгнөрсөн хэсэг бүлэг юм
2. Ургамлын нэг бут, үр үндэс
3. шилж. Гол төв, чухал газар

IV нэр.

1. Зарим араатан, жигүүртний идшээ хадгалах уут.

Нийлмэл үг

хүй бүтэн - хүүхэд нь эндэлгүй төрсөн, эрүүл энх

хүй муутай - үр хүүхэд нь тогтохгүй, амархан энддэг

хүй огтлох - сая төрсөн хүүхдийн хүйг юмаар огтолж, эхийн хүйгээс салгах

хүй сайтай - үр хүүхэд нь эндээгүй, эсэн мэнд

хүй цөглөх - хүүхдийн хүйн уг унах

хүйн үжил - төрөх, төрсний дараах үед ариун цэврийн дэглэм алдагдсанаас нярай хүүхдийн хүйгээр халдвар орж, цусаар дамжин үүсдэг өвчин

хүй зузаан - а.ах дүү өнөр олуулаа; б.хүй бүтэн

хүй тасрах - төрлийн үе холбоо тасрах, үр үндэс нь тасрах

хүй татах - төрөл садандаа дотносон ойртох

хүй нэгдлийн байгуулал түүх. - хүн төрөлхтний түүхэн дэх нийгэм-эдийн засгийн анхны байгуулал

хүй нэгдлийн нийгэм түүх. - балар эртний олноороо хамтран амьдардаг байсан нийгэм

хүй ертөнц - хөгжлийнхөө явцад материйн олж авдаг тоологдомгүй олон хэлбэртэй, орон зай, цаг хугацааны хувьд хязгааргүй оршин буй бүх материаллаг ертөнц

хүй их - маш их

хүй их хөрөнгө - маш их хөрөнгө

хүй олон - үй олон

хүй хүй - цугларан хурсан бүлэг юм

хүй хүй салхилах - салхи үе үе бүрхийн салхилах

хүй хүйгээр - бөөн бөөнөөр, хэсэг хэсгээр

хүй хүйгээр дүйж худалдах - бөөн бөөнөөр дүйж худалдах

хүй хүйгээр хэсэг мод - бөөн бөөн хэсэг мод

хүй цагаан манан - бөөн цагаан манан

нэг хүй айл - нэг бөөн хэсэг айл

хүй хүйгээр ургах - ургамал мод бут бутаар ургах

зам харилцааны хүй газар - зам харилцааны гол, чухал газар

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

хүй нэр. хүйн, хүйд, хүйг

Хоршоо үг

• гацаа хүй - бага шиг суурин газар

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

хүй нэгтэй - далд холбоотой, сүлбээтэй

хүй бөхтэй - үр хүүхэд нь өөд эрүүл~Хадаа аваргын үр удам байна. Хүй бөхтэй нь дамжиггүй ээ.

хүй нэгтэй - цаагуураа далд холбоотой, сүлбээтэй~Богд гэгээн түүний Эрдэнэ Шанзав Дашдорж, миний Гачин хамба цөм хүй нэгтэй байгаа юм шив дээ (Б.Ринчен, Үүрийн туяа).

Хэвшмэл хэлц

Хөдлөх бүхэн олдоно

Хүй элгэн олдохгүй

Улс иргэн олдоно

Ураг элгэн олдохгүй

Хүй элгэн эвдрэлцвэл

Хөндлөнгийн хүний идэш болох

Хүй элэгнээсээ хагацвал

Хөндлөн хүний идэш болно

Хүсэлт бүхэн хялбар олдоно

Хүй төрөл үл олдоно

Аливаа бүхэн амар олдоно

Ах дүү үл олдоно

Хүүрээ булахгүй бол хөндүүлэхийн тэмдэг

Хүй элгэн эвлэхгүй бол хөсөр унахын тэмдэг

Аман зохиолд орсон нь

Зүйр үг

Хүй элгэн эвдрэлцвэл

Хөндлөн хүний идэш болох

Тайлбар: ах дүүс эвтэй найртай байх хэрэгтэй