цагдаагийн байгууллагын өдөр тутмын хамгаалалт

Хадмал үг засварлах

[англ.routine guardianship (police) ]

Тайлбар засварлах

Цагдаа өдөр тутмын хамгаалалтын үүрэг гүйцэтгэдэг. Нийгэмд маш олон хүчин зүйлээс шалтгаалж зөрчил үүсдэг, гэмт хэргийн аюул, хохирол байнга гарч байдаг учраас хамгаалалтын үүрэг буюу сэргийлэх асуудал яригдана. Энд цагдаагийн байгууллагын ажилтнуудын ажил, үүрэг явагдаж, цагдаагийн ажилтнууд нийгмийг хамгаалах үүрэг хүлээсэн байдаг. Тухайбал, урьдчилан сэргийлэх үүрэгт хууль сахиулах ажилтан иргэд хоорондын өмч хөрөнгийн өдөр тутмын маргааныг зохицуулж байдаг. Энэхүү өдөр тутмын урьдчилан сэргийлэх ойлголтыг Cohen, Felson (1979 оны...гэмт хэрэг судлалын номд гаргаж тавьсан). Өдөр тутмын урьдчилан сэргийлэх онолд нийгэмд гардаг гэмт хэрэгт гэмт хэрэгтэн, гэмт хэргийн обьект хангалтгүй урьдчилан сэргийлэлт тэдгээрийн харилцан хамаарлын үр дүнд бий болдог гэмт хэргийн үйл байдал тодорхойлогддог байна.
1979 онд Cohen, Felson нарын тодорхойлсноор гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх ажилд иргэн бүр оролцох ёстой. Гэмт хэрэг хийх, хийхийг завдаж буй хүмүүсийг судлах шаардлагатай гэж үзсэн. (гэмт хэрэгтэн, гэмт хэрэг хийхийг завдаж байгаа)
Хүмүүсийг гэмт хэрэгт холбогдох, хийхээс хамгаалах онол гаргасан. (Deterrence theory)
Bentham 1948
Гэмт хэрэгтнүүдийн гэмт хэрэг хийсэн нь тогтоогдсон бол дараах нөхцөлүүд бүрдсэн тохиолдолд гэмт хэрэг гэж үзнэ. Ялангуяа ял, шийтгэлийн түвшин, гэмт хэргийн бодлогод тусгагдсан байдаг ч ял шийтгэл өгөх үйл явц гэмт хэргийн үйл байдлын (behavior) судалгаанд дутуу судлагдсан байдаг. Deterrence (саатуулах) талаас нь авч үзвэл эрсдлүүд харилцан хамааралтай. Урьдчилан сэргийлэх байдлын өнөөгийн түвшин нь гэмт хэргийн гаралтын түвшинтэй хамааралтай. Сэргийлэх онолын ойлголт нь өдөр тутмын үйл ажиллагаатай холбоотой бөгөөд хамтын нэгдмэл үйл ажиллагаа нь иргэдийн өмч хөрөнгийг гэмт хэргээс хамгаалах, сэргийлэх үйл ажиллагаа юм.
Холбооны Мөрдөх Товчооноос гаргасан 2005 оны статистик тайланд 1000 хүнд 3,5 хууль сахиулагч оногдож байна. Энэ нь цагдаагийн чадамж нь хангалттай бус байдлыг бий болгож байна. Өдөр тутмын сэргийлэх ажлыг гэр бүл, хөршийн холбоо, нутгийн холбоо зэргээр хийж болно.
The Context of Guardianship
Цагдаагийн байгууллагын үйл ажиллагаа нь өдөр тутмын сэргийлэх үйл ажиллагаанд шууд хамааралтай бус ялангуяа нийгэм, иргэдийн оролцоо маш чухал. Өдөр тутмын сэргийлэх үйл ажиллагааны бусад хамрах хүрээ нь цагдаагийн үйл ажиллагаа, иргэд хоорондын холбоо, өндөр техник, технологи инновацийг ашиглах зэрэг юм. .[1]
  1. Хууль сахиулахын их сургуулийн Эрдэм шинжилгээ, хөгжлийн хүрээлэн, Цагдаагийн шинжлэх ухааны зарим нэр томьёоны гарын авлага, Улаанбаатар 2017