эсгий

Монголоор

Үгийн дуудлага

[esǝxi:]

Үндэсний бичиг

ᠡ᠊ᠢ᠊‍ᠰ‍‍ᠠ‍ᠭᠡ᠊ᠢ

(эсэгэи)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

нэр.

1. Малын ноосыг зулж хавтайлган хийсэн эд
2. Эсгийгээр хийсэн элдэв эдлэл

Нийлмэл үг

ахрын эсгий - хонины ахрын ноосоор хийсэн нарийн эсгий

уртын эсгий - хонины уртын ноосоор хийсэн эсгий

эсгий гэр - эсгийгээр туурга, дээвэр, өрхийг хийсэн монгол гэр

эсгий дарах - эсгийг тохой болон хөлөөр нидэрч сунгах

эсгий боох - дөрвөлжлөн зулсан ноосоо услаад, бүрээс нөмөргөн гонзойлж үдэх

эсгий дарах - эсгийг элдэж боловсруулах

эсгий татах/эсгий чирэх - бэлэн болсон эсгийг мориоор чирч өнрхүүлэх

эсгий тохом - морины нурууг холгохоос хамгаалж эмээлийг гөлөмний доор давхарлан тавьдаг дөрвөлжин эсгий

эсгий үүд - зузаавтар эсгийгээр хийсэн эсгий

эсгий хийх - савж сэмэлсэн хонины ноосыг дөрвөлжлөн жигд зулаад, зулсан ноосоо шавшиж услан, гонзгойвтор байдлаар хуйлж, хуйлсан эсгийгээ ширээр боож, годоор үдэн, сураар баглаж мориор өнхрүүлэн чирэх

эсгий туургатан - а.монгол угсаатан; б.монгол маягийн гэртэнүүд

эсгийний бул - эсгийн голд углах мод

эсгийний гол - эсгийг ороох уртхан мод

эсгийн эх - а.эсгийг анх хийхэд үүсгэн зулсан талын зах; б.шинээр зулж буй ноосон дор дэвссэн эсгий

эсгий гутал - эсгий зулж хийсэн гутал

эсгий ширдэг - эсгийг дөрвөлжлөн, хээ угалз гарган ширж оёсон дэвсгэр

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

эс|гий нэр. ~ гутал, эсгийний, эсгийнд, эсгийнээс, эсгийгээр, о.тоо эсгийнүүд

Хоршоо үг

• эсгий навтас - утаа тортогт идэгдэж муудсан уранхай эсгий

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

эсгий хийх газар нохой хэрэггүй - зааг ялгаа~Эсгий хийх газар нохой хэрэггүй гэгчээр над шиг хэрэггүй амьтан тэнд үгүй байлаа гээд Ням хулчгар инээв (Ч.Лодойдамба, Тунгалаг тамир).

↑ бие биенийхээ бөгсөн дээр шар эсгий нөмрүүлэх

↑ зангуу тариад эсгий хийх

↑ улаан эсгий залгихад хүрэх

↑ харганын ноос түүж эсгий хийх

Хэвшмэл хэлц

Зангуу тариад

Эсгий хийх

Илжиг боловч эзэндээ тус

Эсгий боловч ханандаа тус

Илүүр төмөр хувцсандаа ойр

Эсгий малгай толгойдоо ойр

Их санаа биед зохихгүй

Эсгий малгай толгойд зохихгүй

Их санаа биед зохихгүй

Эсгий хавтага ташаанд зохихгүй

Их үг биед тохирохгүй

Эсгий хавтага ташаанд тохирохгүй

Их унтаад олз олдоггүй

Эсгий татаад гарз гардаггүй

Муна нь хүнд бол

Эсгий ч бол газарт ордог

Муу санаа биед зохихгүй

Эсгий хавтага ташаанд зохихгүй

Өндөр малгай биед зохихгүй

Эсгий хавтага ташаанд зохихгүй

Хүн өсдөг

Эсгий сунадаг

Эд муу боловч эзэндээ тус

Эсгий муу боловч ханандаа тус

Эм хүн оёдолгүй бол

Эсгий мануулаас доор

Эмнэг сургасан газар хүүхэд хэрэггүй

Эсгий хийсэн газар нохой хэрэггүй

Эр өсдөг

Эсгий сунадаг

Эр хүнд эв байдаг

Эсгий малгайнд хэв байдаг

Эрдэм багатын омог нь их

Эсгий уутны тоос нь их

Эрдэм багатын ямба нь их

Эсгий уутны тоос нь их

Эрдэмгүй хүний ларжаа их

Эсгий уутны тоос их

Эсгий гэр холдож

Энгэр гэр ойртох

Эсгий зузаан нь сайн

Илэг нимгэн нь сайн

Эсгий зузаандаа сайн

Илд хурцдаа сайн

Эсгий малгай сунадаг

Эр хүн өсдөг

Эсгий малгай хүйтэнд тустай

Итгэлтэй хүн зовоход тустай

Эсгий нимгэнээрээ цоордог

Янаг зүүдээрээ уйлдаг

Эсгий сав эзнээ баярлуулна

Илгэн сав эзнээ хуурна

Эсгий хавтага ташаанд харш

Их санаа биенд харш

Эсгий хийсэн газар нохой хэрэггүй

Хэрэг гарсан газар хүүхэд хэрэггүй

Эсгий хийхэд шуурга хэрэггүй

Идэш хийхэд нохой хэрэггүй

Ээж байлгүй саналгүй

Эсгий байлгүй суналгүй