билиг

Монголоор

Үгийн гарал

билиг

Үгийн дуудлага

[bilig, bileg]

Үндэсний бичиг

ᠪᠢ᠊ᠯ᠊ᠢ᠊᠊ᠢ᠊ᠡ᠋

(билиг)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

I тэм.

1. Төрөлхийн оюун ухаан гарамгай, ой сайн, цэцэн ухаантай, оюуны чадвар өндөр

II.

1. билгийн улирал зурхай. (зурхай тогтоох ёс, дорно зүгийн цаг тооллын ёс нь сарны явдлыг гол болгоно), билгийн тоолол (сарны явдлаар он цагийг тоолох нь), арга билиг хорш

Нийлмэл үг

билиг төгөлдөр - төрөлхийн оюун ухаан гарамгай

билиг танхай - төрөлхийн чөлөөтэй задгай сэтгэх авьяас

билиг зүй - ардын авьяас билгийг судлах ухаан

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

би|лиг I.нэр. бэлгэ, билгийн нүд, билгийн, билигт, бил­гээр II.:билгийн тоолол зурхай

Хоршоо үг

• авьяас/авьяас билиг - аливаа зүйлийг сурч мэдэх, хийж бүтээх өвөрмөц, хурц чадвар
• ой билиг - оюун ухаан
• оюун билиг - хүний нэгтгэн дүгнэх, задлан шинжлэх, магадлах, бүтээх чавдар, оюун ухаан
• арга билиг - эсрэгцэлдсэн хос юм: нарыг арга, сарыг билиг; халууныг арга, хүйтнийг билиг; эрийг арга, эмийг билиг гэх мэт

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

билиг зохиогоод завгүй - залхуу занг ёжлосон хэллэг

билиг зохиогоод завгүй - залхуу~Хийсэн бүтээсэн ажил төрөл гэж нэг ч байхгүй. Нэг их билиг зохиогоод завгүй хүн байх юм манайд.

билгийн мэлмий нээгдэх - аливаа зүйлийг ухааран ойлгох~Билгийн нүд нь нээгдэж наанатай цаанатай юмыг ойлгоод, ялгаж салгадаг болж муу хүү минь.

Хэвшмэл хэлц

Бие баатар болбол нэг үеийн баатар

Билиг баатар болбол түмэн оны баатар

Бие байвал олохгүй юмгүй

Билиг байвал сурахгүй эрдэмгүй

Бие цогцсыг нас дарна

Билиг ухааныг уур дарна

Билиг зохиогоод завгүй ёж

Билиг биенд

Билүү ууланд

Билиг мэт нүд үгүйгүй

Мунхаг мэт харанхуйгүй

Өвчин мэт дайсангүй

Үхэл мэт аюулгүй

Аман зохиолд орсон нь

Зүйр үг

Билгийн далай

Бичгийн багш

Тайлбар: их эрдэм мэдлэгтэй, азар, егзөр