бурхан

Монголоор

Үгийн гарал

बुद्ध (Buddha) ᠰᠠᠮᠭᠠᠷᠳᠢ   ᠬᠡᠯᠡ  ᠃   ᠤᠳᠬ   ᠊ᠠ᠋   ᠨᠢ᠄   ᠰᠡᠷᠢᠭᠰᠡᠨ
ᠪᠤᠷᠾᠠ   (Burχa) ᠤᠢᠢᠭᠤᠷ ᠬᠡᠯᠡ

Үгийн дуудлага

[burxan]

Үндэсний бичиг

ᠪᠤ᠊ᠷ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠨ

(бурхан)

Галиглах зарчим

Үгийн утга

#нэр.шашин.

Буддын ёсны гэм бүхнийг тэвчиж, эрдэм бүхэнд төгс, хамгийг эрхшээсэн хүн
Шашны ёсны илтгэл болсон олон сахиус шүтээн, бурхны дүрс бүхий хөрөг
Бунхан
Бөө мөргөлийн онгон савдаг, бургас бутны эзэн;
шилж. Цэцэг өвчин

Ойролцоо үг

Нийлмэл үг

бурхан багш - бурхан будда

бурхны ном - бурхны номлосон зарлиг

бурханд мөргөх - бурханд сүсэглэх

зурмал бурхан - бурхны зурмал хөрөг

зэс бурхан - бурхны зэс баримал

бурхан суварга - бунхан суварга

долоон бурхан од. орон - умардад орших долоон их од; долоон өвгөн

улаан бурхан - улаанууд өвчин

цагаан бурхан - цэцэг өвчин

Зөв бичихзүй

Үг хувилгах зарчим

Кирил бичгийн зөв бичихзүй

бур|хан нэр. бурханаас

Үндэсний бичгийн зөв бичихзүй

ᠪᠤ᠊ᠷ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠨ ᠊ᠣ
ᠪᠤ᠊ᠷ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠨ ᠳ᠋ᠣ
ᠪᠤ᠊ᠷ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠨ ᠊ᠢ
ᠪᠤ᠊ᠷ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠨ ᠡᠴ᠊‍᠊ᠨ
ᠪᠤ᠊ᠷ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊‍ᠨ᠋‍ ᠢᠶᠡᠷ
ᠪᠤ᠊ᠷ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠨ ᠲ᠋‍ᠠ‍᠊ᠢ
ᠪᠤ᠊ᠷ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠨ ᠡᠣ᠊᠊ᠷᠣ᠊ᡍᠣ
ᠪᠤ᠊ᠷ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊‍ᠨ᠋‍ ᠢᠶᠡ‍᠊ᠨ
ᠪᠤ᠊ᠷ‍ᠠ‍‍ᠠ‍‍ᠠ‍᠊ᠨ ᠨᠣ᠊ᡍᠣ᠊ᠣ᠊᠊ᠨ

/~ы /~д /~г /~аас /~аар /~тай /~руу /~аа /~ууд

Орчуулга

Хоршоо үг

бурхан ном - шашны ном
бурхан шашин - гэм бүхнийг тэвчиж, эрдэм бүхнийг туулж, хамгийг эрхшээсэн хүн болон шүтлэг бишрэлийн нэгдмэл ойлголт, үзэл суртлын нэгэн зүйл давхарга; буддын шашин, шарын шашин
бурхан тахил - хүний итгэж бишрэн шүтээн болгосон зүйл
бурхан тэнгэр - хүний орчлонгийн бүх зүйлийг мэдэж захирах их хүч, түүний орших орон

Товчилсон үг

МБШТ Монголын Бурхан Шашинтны Төв

Хэлц үг

Өвөрмөц хэлц

бурхан ухаантай - маш ухаантай

бурхан болох цээр. - нас барах

бурхант газар буг чөтгөр - сайны хажууд муу

бурхан болох - (цээр.) үхэх, нас барах~Ингэж байтал ам уруудан хээр морьтой хүн хурдлан давхиж ирээд тайжийг хармагц дэргэд нь ирж мориноос үсрэн бууж

бурхан болооч - талийгаач~Үгүй нээрэн бурхан болооч нарын хөсрий гавал наймалж, хар усанд хувь заяагаа өгснийхөө нүглийг хүн ингэж амсдаг байж (Д.Гармаа, Нүглийн нүд).

бурхан шиг тахих - (үл тааш.) хэт их өргөмжлөх, дэндүү их дээдлэх~Гэтэл Самдан ах шиг жаргалтай дураараа хүн байгаагүй. Чи түүнийг бурхан шиг тахисан (С.Эрдэнэ, Жаргах нас).

бурханы мэлмийд багтах - аврал аз дайрах, бурхан харах~Бурханы мэлмийд багтаж буух нь ч нэг юм буулаа (Б.Догмид, Хөх тэнгэрийн зарлиг).

бурханы оронд явах - (цээр.) үхэх~Ээж минь дараа жил нь бурханы оронд явчихсан юм (Л.Бадарч, Хүжийн гал).

бурханы оронд явуулах - (цээр.) алах~Аа тийм үү, та нар бас энэ улааны нохойг өмөөрнө үү, би та нарыг цөмийг чинь бурханы оронд явуулна даа (Ц.Уламбаяр, Зовлон жаргал).

бурханаа санаад үнсэж бузарлах - ямар нэгэн юманд хэт сайрхаж зохисгүйтэх~Чи ч нэмэр болохгүй нэмнээс л болох байхаа даа. Бурханаа санаад үнсээд бузарлана гэдэг шүү юм болж хүн амьтны нүүр түлэх байх гэж эмээж байна.

бурханаа шүтэх гээд дээр нь суух - хүндлэх гээд хүдэх, сайн санаагаар үйлдсэн боловч арга авцал нь зохисгүйтэж муу үр дүнд хүрэх~Юмны учир начрыг мэднэ ээ нэг байхгүй. Бурханаа шүтэх гээд дээр нь ч сууж мэдэхээр нөхөр дөө.

бурханы нүүрээс алт хусах - олж болшгүй зүйлээс олз хайх, ховдог авлигач хэтрэх~Ховдог шунахай зан нь дэндүү гэмээр байна. Бурханы нүүрнээс алт хусна гэж хэлж чадахаар л болоод байна шүү.

Хэвшмэл хэлц

Борвин махаа булж идмээр залхуу

Бурхан тахилаа зольж идмээр залхуу

Булхайлж олсон олзоос

Бурхан сэтгэлийн гарз дээр

Буруу явдлыг

Бурхан тэнгэр ч таалахгүй

Бурхан арвидвал мөргөж амжихгүй

Буг арвидвал дарж амжихгүй

Бурхан байтлаа буруугаа мэдэхгүй

Мэргэн байтлаа зөрүүгээ мэдэхгүй

Бурхан байтлаа гурван хар бөгстэй

Бурхан бодож чөтгөр зүүдлэхгүй

Бурхан бурхан гэснээс

Бухаа тахисан нь дээр

Бурхан болох санаанаас

Баян болох заяанаас

Бурхан болсон хүнийг буянаар үд

Буруу хандсан дайсныг зэвсгээр үд

Бурхан гурвын тоонд дуртай гэх шиг

Бурхан гэгч эс сэжиглэвэл гэмшилгүй

Бурангуй гэгч эс хэрэглэвэл ялгүй

Бурхан өтөлбөл бунханд

Хүн өтөлбөл буланд

Бурхан сангаа

Хүн зангаа

Бурхан тэнгэрийг боловч

Балин тахилаар баясгадаг

Бурхан хүчтэй гээд нүдээ аних

Буян ачтай гээд амаа ангайх

Бурхан чөтгөр мухар сүсгээс

Буруу санаа муу сэтгэлээс

Бурхан чөтгөр хоёр үзэгдэхгүй боловч

Хэвт хэвтсээр шүтэж үл болно

Дээдэс доодос үзэгдэх боловч

Гар гарсаар дуурайж үл болно

Бурхан бурхан гэснээс

Бухаа тахисан дээр

Бурхан мэндэлсэн газартаа хүндгүй

Буян амлаж

Бурхан бүтээх

Ертөнц үзэмжээр

Бурхан чимгээр

Зам дээр ургасан өвс

Зангуу болохыг хүсэж

Зам тоссон лам

Бурхан болохыг бодох

Хүн хөгширвөл буланд

Бурхан хөгширвөл бунханд

Хүний зоригийг

Бурхан ч мохоодоггүй